Legal structures may form barriers to, or enablers of, adoption of precision agriculture management with small autonomous agricultural robots. This article develops a conceptual regulatory framework for small autonomous agricultural robots, from a practical, self-contained engineering guide perspective, sufficient to get working research and commercial agricultural roboticists quickly and easily up and running within the law. The article examines the liability framework, or rather lack of it, for agricultural robotics in EU, and their transpositions to UK law, as a case (...) study illustrating general international legal concepts and issues. It examines how the law may provide mitigating effects on the liability regime, and how contracts can be developed between agents within it to enable smooth operation. It covers other legal aspects of operation such as the use of shared communications resources and privacy in the reuse of robot-collected data. Where there are some grey areas in current law, it argues that new proposals could be developed to reform these to promote further innovation and investment in agricultural robots. (shrink)

This landmark volume articulates and develops the argument that new directions in sociocultural theory are needed in order to address important issues of identity, agency, and power that are central to understanding literacy research and literacy learning as social and cultural practices. With an overarching focus on the research process as it relates to sociocultural research, the book is organized around two themes: conceptual frameworks and knowledge sources. *Part I, “Rethinking Conceptual Frameworks,” offers new theoretical lenses for reconsidering key concepts (...) traditionally associated with sociocultural theory, such as activity, history, community, and the ways they are conceptualized and under-conceptualized within sociocultural theory. *Part II, “Rethinking Knowledge and Representation,” considers the tensions and possibilities related to how research knowledge is produced, represented, and disseminated or shared—challenging the locus of authority in research relationships, asking who is authorized to be a legitimate knowledge source, for what purposes, and for which audiences or stakeholders. Employing the lens of “critical sociocultural research,” this book focuses on the central role of language and identity in learning and literacy practices. It is intended for scholars, researchers, and graduate students in literacy education, social and cultural psychology, social foundations of education, educational anthropology, curriculum theory, and qualitative research in education. (shrink)

[Does my body embody cognition?] The works published in this section address the question of embodied cognition in an inspiring manner. In her article written ten years ago, Natika Newton deals with the notion of the relation between mental representation and embodiment. Frederique de Vignemont in his text written five years prior begins a strictly philosophical debate regarding the sense of ownership of one’s own body. Claire Petitmengin’s article is a kind of counterpoint to the previous texts. She attempts to (...) explain and demonstrate the profound dimension of experience which she characterizes as affective, transmodal and gestural. (shrink)

[Does my body embody cognition?] The works published in this section address the question of embodied cognition in an inspiring manner. In her article written ten years ago, Natika Newton deals with the notion of the relation between mental representation and embodiment. Frederique de Vignemont in his text written five years prior begins a strictly philosophical debate regarding the sense of ownership of one’s own body. Claire Petitmengin’s article is a kind of counterpoint to the previous texts. She attempts to (...) explain and demonstrate the profound dimension of experience which she characterizes as affective, transmodal and gestural. (shrink)

Tekst przypomina – za kodeksami etyki dziennikarskiej – zasady prawdziwości przekazu medialnego oraz poszukiwania i publikowania prawdy. Tymczasem autor podaje przykłady manipulowania faktami („prawdą”), trudności w docieraniu do prawdy.

W niniejszym artykule przedstawiam moje poglądy dotyczące tematyki istnienia. Moją prezentację organizuję wokół trzech rozróżnień: między statycznymi a dynamicznymi koncepcjami istnienia, między istnieniem czegoś jako faktem a istnieniem jako zasadą (czynnikiem wewnątrzbytowym) czegoś, między (przygodnym) istnieniem czegoś a (Boskim) istnieniem samym (czystym). Staram się przy tym bronić poznawczej wartości drugich członów tych dystynkcji w kontekstach ontologicznych i teologicznych. Za pomocą kilku eksperymentów myślowych pokazuję, że istnienie jako zasada jest czynnikiem różnicującym przedmioty realne względem intencjonalnych oraz realne (aktualne) stany świata względem (...) potencjalnych. Istnienie jest także koniecznym warunkiem swoistych aktywności poszczególnych bytów. W końcowych częściach artykułu podejmuję dyskusję z trudnościami postawionymi przez Marka Piwowarczyka wjego artykule Trudności analizy faktu istnienia. Wykorzystuję przy tym koncepcję Barry’ego Millera, która — moim zdaniem — dostarcza narzędzi rozwiązujących większość tych (lub podobnych) trudności. (shrink)

Moje delo s transseksualci mi je omogočilo razumeti, kako je mogoče pojem sintoma uporabiti na njihovem primeru, in sicer natanko v tisti meri, v kateri mi je omogočil ločiti patološke strukture od nepatoloških. Branje transseksualnih spominov, ki je opora mojega kliničnega dela, mi je omogočilo videti, da je druga materializacija telesa posledica torzije, ki jo spenja pisanje.

Moje zainteresowanie pracami i dziełem Michaiła Bachtina oraz Eugena Rosenstocka-Huessy bierze swój początek z odkrycia, ze obaj myśliciele zgodnie twierdzili, iż religijna moc języka oraz mowy wyrasta z różnorodnych kryzysów życiowych. Theoria przez nich stworzona zbudowana jest na gruncie praxis i czerpie swą siłę ze zderzenia doświadczeń duchowych i intelektualnych obu filozofów z rewolucyjnym wrzeniem otaczającej ich współczesności. Wykład niniejszy to próba nawiązania dialogu z osobami podzielającymi podobne zainteresowania i troski. Pisząc go kierowałem się także pragnieniem zaabsorbowania uwagi moich słuchaczy (...) przedstawione w nim istoty metalingwistyki głoszonej przez „nieortodoksyjnego" prawosławnego teoretyka literatury i filozofa języka, Michaiła Bachtina, oraz znaczeniem metanomiki opracowanej przez „rewolucyjnie konserwatywnego" chrześcijańskiego myśliciela mowy i filozofa społecznego, Eugena Rosenstocka-Huessy. Zamiarem moim jest przedstawienie roli, jaką społeczno-religijne modele filozofii i socjologii oparte na mowie i języku mogą^ odegrać w dążeniach do zaprowadzenia pokojowego współistnienia na całej naszej planecie. Ten właśnie obszar zainteresowań został określony przez Williama Jamesa, amerykańskiego filozofa pragmatyzmu, mianem „moralnego równoważnika wojny”. Przywołując na pamięć ogromną rzeszę myślicieli, których prace odnoszą się bezpośrednio do wyznaczonego tu obszaru – a w pewnych przypadkach noszą znamiona dzieła prekursorskiego – nie możemy poprzestać na wymienieniu tylko nazwiska Williama Jamesa. Inne wielkie postaci to: Charles Sanders Pierce, George Herbert Mead, a także myśliciele podejmujący zagadnienia, które później stały się treścią filozofii Rosenstocka-Huessy, tj. Giovanni Battista Vico, J. G. Hamann, Comte de Saint-Simon oraz Giuseppe Ferrari. (shrink)

Moje zainteresowanie pracami i dziełem Michaiła Bachtina oraz Eugena Rosenstocka-Huessy bierze swój początek z odkrycia, ze obaj myśliciele zgodnie twierdzili, iż religijna moc języka oraz mowy wyrasta z różnorodnych kryzysów życiowych. Theoria przez nich stworzona zbudowana jest na gruncie praxis i czerpie swą siłę ze zderzenia doświadczeń duchowych i intelektualnych obu filozofów z rewolucyjnym wrzeniem otaczającej ich współczesności. Wykład niniejszy to próba nawiązania dialogu z osobami podzielającymi podobne zainteresowania i troski. Pisząc go kierowałem się także pragnieniem zaabsorbowania uwagi moich słuchaczy (...) przedstawione w nim istoty metalingwistyki głoszonej przez „nieortodoksyjnego" prawosławnego teoretyka literatury i filozofa języka, Michaiła Bachtina, oraz znaczeniem metanomiki opracowanej przez „rewolucyjnie konserwatywnego" chrześcijańskiego myśliciela mowy i filozofa społecznego, Eugena Rosenstocka-Huessy. Zamiarem moim jest przedstawienie roli, jaką społeczno-religijne modele filozofii i socjologii oparte na mowie i języku mogą^ odegrać w dążeniach do zaprowadzenia pokojowego współistnienia na całej naszej planecie. Ten właśnie obszar zainteresowań został określony przez Williama Jamesa, amerykańskiego filozofa pragmatyzmu, mianem „moralnego równoważnika wojny”. Przywołując na pamięć ogromną rzeszę myślicieli, których prace odnoszą się bezpośrednio do wyznaczonego tu obszaru – a w pewnych przypadkach noszą znamiona dzieła prekursorskiego – nie możemy poprzestać na wymienieniu tylko nazwiska Williama Jamesa. Inne wielkie postaci to: Charles Sanders Pierce, George Herbert Mead, a także myśliciele podejmujący zagadnienia, które później stały się treścią filozofii Rosenstocka-Huessy, tj. Giovanni Battista Vico, J. G. Hamann, Comte de Saint-Simon oraz Giuseppe Ferrari. (shrink)

ABSTRACTThe purpose of this article is to explain the Mohists’ perceived inconsistences of the following three propositions in the Mojing since we attribute to them an unconditional love toward human beings: A thief is a man. Killing a thief is not killing men. A thief is a man. Loving a thief is not loving men. Zang is a man. Loving Zang is loving men. The attribution of unconditional love toward human beings is not unusual to the Mohists when we render (...) the Mohist idea of jian’ai as universal love. My interpretation first suggests that we can consistently interpret the Mohist ethical position as intentional utilitarianism. Second, I claim that Mohist universal love includes some generality, though it does not have to mean universality without exception. This Mohist generality will be explained through the generic use of nouns. (shrink)

W artykule najpierw w kilku zdaniach przedstawiam główne tezy Ajdukiewicza teorii pytań, następnie krótko prezentuję zasadnicze tezy książki Jonkisza oraz niewątpliwe zalety tej pracy. Następnie przedstawię moje zastrzeżenia co do pewnych rozstrzygnięć teoretycznych przyjętych przez Autora, a mianowicie założenia, że osnowy pytań są ciągiem składników bez żadnych wymagań składniowych, założenia o szczególnym charakterze tzw. uogólnionej negacji oraz założenia, że w pracy nie są przyjęte żadne założenia ontologiczne. Przyjęcie języka teorii mnogości jest już uprzywilejowaniem ontologii teoriomnogościowej.

Artykuł zawiera szkic ontologicznych podstaw coachingu filozoficznego – nowej dyscypliny praktycznej, która od roku 2016 stanowi składnik oferty edukacyjnej Uniwersytetu Opolskiego. Jest rozwinięciem idei zawartych w moim tekście „Filozofia jako ćwiczenie duchowe – coachingowy model uprawiania filozofii”. W drugim paragrafie przedstawiono ontologię Platona z perspektywy filozofii procesu. Widziana z tej perspektywy ontologia Platona jest rodzajem metafizyki doświadczenia – byt nazywany przez Platona „prawdziwym” nie jest rzeczywistością abstraktów, lecz tym, czego doświadczamy w chwilach, gdy rozpoznajemy znaczenie konkretnych sytuacji życiowych w perspektywie (...) Dobra. Filozofia Platona okazuje się rodzajem filozoficznej logoterapii – praktyki duchowej polegającej na uwalnianiu umysłu przez odwracanie go od pato-logicznych pseudoznaczeń w stronę Sensu. Przyjęcie tej perspektywy oznacza uznanie doświadczenia medytacyjnego za punkt odniesienia refleksji filozoficznej. Oznacza też skierowanie uwagi w stronę doświadczenia wewnętrznego, również w stronę odczuć płynących z ciała jako istotnego składnika tego doświadczenia. Jako konkretny przykład starożytnego coachingu filozoficznego opisano w tekście stoicką praktykę „wytyczania teraźniejszości”. Dla zilustrowania idei współczesnego coachingu filozoficznego opisano ćwiczenie „Moje tu i teraz” – jedno z narzędzi opracowanych na potrzeby indywidualnej praktyki coachingowej. Opiera się ono na założeniach zarysowanej wcześniej ontologii doświadczenia. Tekst kończy opis kompetencji uzyskiwanych przez absolwenta kierunku Coaching filozoficzny. (shrink)

Žene su nedovoljno zastupljene u filozofiji, a trudnoća je nedovoljno istražena u filozofiji. Može li se uspostaviti veza između ta dva fenomena? Tvrdit ću da, iako je kontrafaktična tvrdnja "da su žene bile povijesno bolje zastupljene u filozofiji, trudnoća bi bila također zastupljena" možda istinita, to ne znači nužno da sada, u sadašnjosti, možemo očekivati (ili poželjeti) da postoji korelacija. Kako bismo shvatili jaz između ovih dvaju područja nedovoljne zastupljenosti, dovoljno je usvojiti ne-esencijalističko shvaćanje žena kako bismo prepoznali da neke (...) žene ne doživljavaju trudnoću ili nisu zainteresirane za trudnoću (filozofski ili na drugi način). Ipak, s obzirom na povijesno šutnju o trudnoći u filozofiji koju su proživljavale žene, važno je sada ispraviti tu neravnotežu istovremeno obrađujući obje teme nedovoljne zastupljenosti. Kako bih to dalje dokazala, upućujem na razliku između reprezentativne raznolikosti i suštinske raznolikosti (što je povezano s poznatijom razlikom između deskriptivne reprezentacije i suštinske reprezentacije). To će biti tema prvog dijela rada. Zatim, u drugom i trećem dijelu rada, istražit ću nedovoljnu zastupljenost i pogrešno predstavljanje žena u filozofiji, ne samo u smislu nedovoljnog broja žena, već i u smislu načina na koji su žene, kao opći "rod", (mizogino) opisivane u filozofiji kroz povijest. Isti postupak primijenit ću na trudnoću u četvrtom i petom dijelu rada, istražujući kako se tretira kao tema filozofskog istraživanja te kako je pogrešno predstavljena u društvu općenito. Kako bi se pružili dokazi za moje tvrdnje, analiza sadrži pregled literature i navodi statističke kvantitativne podatke i kvalitativno utemeljene intervjue. Završit ću hipotezom o odnosu između ovih nedovoljnih i pogrešnih predstavljanja, te ću ponuditi razmišljanja o budućnosti za žene i trudnoću u filozofiji. (shrink)

Tekst Naprawdę jaki jest Bernard Williams utwierdza mnie w przekonaniu, że moje odczytanie tezy internalizmu jest właściwe. Autorka polemiki opiera swą interpretację Williamsa na jednym jego tekście, nie uwzględnia też dyskusji, która toczy się od lat 80. na temat internalizmu, a jej zarzuty dotyczące poprawności mojej argumentacji wynikają z nietrafnego odczytania tego, co napisałem. Podtrzymuję tez tezę, wyrażoną wielokrotnie również przez Williamsa, że racje działania nie są zrelatywizowane względem wiedzy podmiotu. Zgadzam się natomiast z uwagą terminologiczną dotyczącą relatywizmu: wiele stanowisk, (...) które obecnie określane są przez filozofów jako relatywizm, należałoby określać innymi nazwami. (shrink)

Celem opracowania jest dookreślenie tego, czym jest prywatność. Interesuje mnie prywatność w aspekcie nor¬matywnym, jako coś, co uważamy za nasze dobro; coś, czego się domagamy, co jest naszym prawem, i to nie tylko w sensie moralnym, ale także chronionym prawem pozytywnym. Prywatność jest czymś relacyjnym, i to przynajmniej w dwojakim znaczeniu. Po pierwsze, konstytuowana jest poprzez relację oddzielenia od czegoś - państwa, zakładu pracy (pracodawcy), rozmaitych instytucji. Po drugie, to, co prywatne z punktu widzenia jednych relacji - np. relacji jednostki (...) do państwa, do sprawowanych urzędów - nie musi być prywatne z punktu widzenia pracy zawodowej. Prywatność nie jest oparta na prostej opozycji pomiędzy tym, co społeczne, grupowe, a tym, co osobiste, indywidualne; podmiotem prywatności może być podmiot zbiorowy i nie wobec każdej grupy społecznej można się sensownie domagać prywatności. Prywatność pozwala w pełni dysponować tym, co „moje”. Sfera prywatna daje szczególne możliwości realizacji moich własnych celów, uzyskuję przestrzeń indywidualizacji, realizacji siebie jako niepowtarzalnej jednostki, której też sam jestem autorem. W sferze prywatnej podmioty stają się też podmiotami tworzącymi przestrzeń normatywną, uznając reguły rozpoznawane jako wyraz tego, co naturalne, zastane, i tworząc lub współtworząc z innymi uczestnikami tej sfery własne reguły, realizując przez to istotny wymiar autonomii osoby. Prywatność daje wreszcie przestrzeń dla rozwoju relacji ściśle osobowych, opartych na wyłączności tego, co między osobami się rozgrywa. Mając na uwadze zbieżność dążenia do ograniczania prywatności z wprowadzaniem elementów totalitarnych, można także zauważyć, że ochrona prywatności nie tylko chroni jednostki, ale i potrzebna jest sferze publicznej jako jeden ze środków przeciwko wadom rozwiązań totalitarnych. (shrink)

Czy coś naprawdę „odchodzi” całkowicie? Niniejszy artykuł jest poszukiwaniem „rzeczywistego usunięcia” i metafizyki, która musi temu towarzyszyć. Dlaczego to jest ważne? W badaniach nad sztuczną inteligencją naukowcy zaproponowali ruchomy punkt docelowy do momentu osiągnięcia sztucznej inteligencji. Zaczęło się od testu Turinga i ewoluowało przez dużą ilość argumentacji (np. Dreyfussa, dotyczącą tego, czego nie potrafią komputery, przez „osobliwość” Kurzweila oraz wiele innych kryteriów i tysiące dyskusji na temat tego, czym jest inteligencja i co oznaczałoby ją symulować lub, jak wolę, naśladować). Cała (...) ta dyskusja wciąż polega na rozważaniu analogii do ludzkiej inteligencji, a nie na zbliżaniu się do samej rzeczy, ale dobre analogie muszą dotyczyć czegoś znacznie więcej niż funkcji analogicznej: muszą zbliżać się do prawdziwej nieodróżnialności. Moje wywody będą zatem dotyczyły głównie dziedziny metafizyki i ontologii, tak jak rozumiem słowo „rzeczywisty” w wyrażeniu „rzeczywiste usunięcie”. Nie sądzę, aby współcześni badacze właściwie rozumieli problem czasu i jego wpływ na kryterium lub. kryteria sztucznej inteligencji. Stąd j w tych ramach oferuję „rzeczywiste usunięcie” w znaczeniu, które należy właśnie opisać. Argument AI ma implikacje dla całej metafizyki, ponieważ odnosi się do fundamentalnego charakteru czasu. (shrink)

U Rozencvajgovom tekstu?Das?lteste Systemprogramm des deutschen Idealismus. Ein handschriftlicher Fund?, iznenadjuje nepostojanje komentara jednog od najmisterioznijih fragmenata tog kratkog dvostranog rukopisa koji je Rozencvajg otkrio 1914. godine u Pruskoj drzavnoj biblioteci u Berlinu. Rozencvajg detaljno analizira svaki njegov deo dokazujuci cinjenicu da rukopis kojim je napisan ovaj dokument ne podrazumeva da je Hegel i autor tog teksta, potpuno stavljajuci u drugi plan onaj slavan, sasvim anarhistican i radikalan fragment o drzavi. Dakle, moje pitanje je zasto izostaje Rozencvajgova argumentacija o Selingovom (...) razumevanju drzave ili preciznije, kako su Selingovi stavovi o drzavi inkorporisani i transformisani u tekstovima Franca Rozencvajga? Kako Rozencvajg upotrebljava ove fragmente i zasto nigde ne tematizuje Selingove refleksije o drzavi ili Selingovo revolucionarno ucenje o drzavi, kako ga naziva u pomenutom tekstu? (shrink)

Problem relacji między jednym a drugim podmiotem jest w myśli Sartre’a zagadnieniem kluczowym. Trzon koncepcji francuskiego myśliciela opiera się na bardzo ważnym stwierdzeniu, że owa relacja nie ma charakteru poznawczego lecz egzystencjalny. Istota spotkania polega tu na doświadczeniu samej inności drugiego człowieka, zachodzącym poprzez wpływ, jaki wywiera on na moje własne istnienie. Inny postrzega mnie, więc ja jestem dla niego przedmiotem, który odkrywa granice swojej wolności. Sytuacja ta analogicznie wygląda w relacji odwrotnej, stąd wszelkie relacji ja-ty są według Sartre’a naznaczone (...) konfliktem. (shrink)

Przypadek czy sprawczość? Odpowiedź na „Divine Providence and Chance in the World” Dariusz Łukasiewicz wyróżnia sześć pojęć przypadku, spośród których jedne są spójne z ludzką wolnością rozumianą po libertariańsku, a inne nie. W tym eseju argumentuję na dwa sposoby, że teiści powinni odrzucić przypadek ontologiczny i odwołać się zamiast tego do nieredukowalnej sprawczości w odniesieniu do zdarzeń, które nie są opatrznościowo wyznaczone przez Boga. Moje argumenty zależą od jednoznacznego rozumienia twierdzeń, że Bóg jest kochającym sprawcą oraz że istoty ludzkie, w (...) swoim najlepszym zachowaniu, są kochającymi sprawcami. Łukasiewicz zakłada milcząco, że takie twierdzenia cechuje niewłaściwy antropomorfizm. Opowiadam się za antropocentryzmem i będę bronić jednoznaczności. (shrink)

Nemám v úmyslu předložit školsky umný referát o filosofování, o různých filosofických koncepcích a jejich argumentaci, nýbrž pokusím se otevřít otázky, které mě bytostně zaměstnávají. Moje torzovité a fragmentární podněty se budou týkat následujících otázek-problémů: 1. Ontická realita na našem vnímání nezávislého světa a gnoseologické meze ontologie. 2. Co je racionalita, jaké jsou její možnosti a meze? Lze racionalitu kotvit gnoseologicky či již ontologicky? Jaký je vztah mezi racionalitou, přirozeností a přírodou? Je iracionalita předchůdná racionalitě? 3. Lze z racionality odvodit (...) etické jednání? Je racionalita vázána na určitý kulturní kontext a diskurs, či je universálně lidská? 4. Nemožnost objektivity a nezbytnost úsilí o co nejvyšší možnou míru objektivity. 5. Na čem založit humanitu? A proč vůbec humanita? 6. Posléze načrtnu svoji thesi: Skutečnost‚ její poznání a její utváření jako proces komplexity a komplementarity komponent v korelacích v kontinuitě a v kontextech. (Těmito šesti K si z Vás nechci dělat slovíčkářskou srandu, ale je to to nejvážnější, oč mi jde a s co Vám chci sdělit.) 7. Skončím položením radikálního otazníku nad filosofií. (shrink)

Opraviti imamo s tremi zgodovinskimi stopnjami razvitja razmerja med hermenevtiko in humanistiko. Vprašanje, kako so bile te vede uspešne pri konstruiranju svojih “hermenevtičnih identitet” določa vidik moje obravnave. Članek sestoji iz treh delov. Prvi del razvije koncepcijo predzgodovine humanističnih ved. Poglavitni namen je razgrnitev korenin epistemologije semiotične interpretacije v Meierjevi »hermeneutica generalis«. Drugi del je posvečen Boeckhovemu enciklopedičnemu projektu s poudarkom na vlogi hermenevtike pri “kognitivni institucionalizaciji” humanističnih ved. Tretji del na podlagi vpogleda v Mischevo hermenevtično logiko obravnava kontroverzo med (...) interpretativno filozofijo “Geisteswissenschaften” in eksistencialno ontologijo.In this paper I argue that there are three main historical stages in the relationship between philosophical hermeneutics and the human sciences. The question of how these sciences succeed in constructing their "hermeneutic identities" provides the viewpoint of my discussion. The paper consists of three parts. Part I develops a conception of the prehistory of the human sciences. The main aim is to reveal the roots of the epistemology of semiotic interpretation in Meier's "hermeneutica generalis". Part II invokes Boeckh's encyclopedic project in giving accounts of the role hermeneutics has played in the "cognitive institutionalization" of the human sciences. Based on an inquiry into Misch's hermeneutic logic, Part III discusses the controversy between interpretative philosophy of the "Geistesewissenschaften" and existential ontology. (shrink)

Boża ukrytość jest problemem, który domaga się potraktowania z należytą powagą. Nie należy od tego problemu uciekać. Nie należy również ułatwiać sobie sprawy z Bożym ukryciem przez wprowadzanie rozwiązań, które sprawiają, że napięcie związane z problemem ukrytości znika lub zostaje złagodzone. Zaproponowane przeze mnie w książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu rozwiązanie, które nazwałem absconditeizmem, jest próbą zmierzenia się z problemem ukrytości w jego najmocniejszej możliwej postaci. Rozważam ten problem, biorąc pod uwagę również najmocniejszą wersję teizmu, którą określa (...) się jako klasyczny teizm. Artykuł stanowi łączną odpowiedź na teksty, których autorami są Maciej Bała, Ryszard Mordarski oraz Marek Słomka. Odnoszę się do pojawiających się w wyżej wymienionych tekstach krytyk, doprecyzowuję moje stanowisko oraz przedstawiam racje, dla których uważam, iż proponowany przeze mnie absconditeizm, stanowiący poważne i unikające ułatwień ujęcie problemu ukrytości, jest właściwym sposobem podejmowania tego zagadnienia. (shrink)

Boża ukrytość jest problemem, który domaga się potraktowania z należytą powagą. Nie należy od tego problemu uciekać. Nie należy również ułatwiać sobie sprawy z Bożym ukryciem przez wprowadzanie rozwiązań, które sprawiają, że napięcie związane z problemem ukrytości znika lub zostaje złagodzone. Zaproponowane przeze mnie w książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu rozwiązanie, które nazwałem absconditeizmem, jest próbą zmierzenia się z problemem ukrytości w jego najmocniejszej możliwej postaci. Rozważam ten problem, biorąc pod uwagę również najmocniejszą wersję teizmu, którą określa (...) się jako klasyczny teizm. Artykuł stanowi łączną odpowiedź na teksty, których autorami są Maciej Bała, Ryszard Mordarski oraz Marek Słomka. Odnoszę się do pojawiających się w wyżej wymienionych tekstach krytyk, doprecyzowuję moje stanowisko oraz przedstawiam racje, dla których uważam, iż proponowany przeze mnie absconditeizm, stanowiący poważne i unikające ułatwień ujęcie problemu ukrytości, jest właściwym sposobem podejmowania tego zagadnienia. (shrink)

Předkládaná stať je obsáhlejší recenzí knihy Terezy Matějčkové Hegelova fenomenologie světa. Zdůrazňuji, že v její interpretaci hraje klíčovou roli pojem vzdělání. Nikoli toliko ve smyslu akumulace vědění, ale ve smyslu zbavování se vědění, které již neodpovídá skutečnosti. V mém čtení pak skrze opakované osvobozování se od starého vědění vstupuje vědomí do světa, nechává za sebou starý „světový řád“ a učí se současně žít na výši přítomnosti. Svět a (každodenní) přítomnost je to, čemu podle Matějčkové učí Hegelova Fenomenologie ducha dostát. Nejen (...) vědomí, ale i čtenář má dostát světu, neboť je rovněž vědomím. Moje základní výhrada či spíše podnět k rozvedení spočívá v tom, že aby tohoto cíle Fenomenologie dosáhla, měl by její interpret vzít v potaz dějiny dvacátého století a ukázat, jak se na nich duch vzdělal a pozvedl je k dějinám ducha. V opačném případě čtenář bude stále rámovat přítomnost pojmy převzatými z minulosti a nebude skutečně moderní. (shrink)

V článku se snažím odpovědět na otázku, proč byl Platón tak nevraživý vůči sofistům. Hlavní téma mé odpovědi spočívá v rozlišení mezi běžnou antickou sofistikou a pravou filosofickou rétorikou. Podle Platóna je běžná sofistika nebezpečná, protože je zaměřena pouze na populistické lahodění, které rozhodně nevede ke ctnosti. Naopak pravá rétorika je prospěšná, a to nejen pro jednotlivého člověka, nýbrž pro společnost jako celek, neboť se zakládá na takzvané občanské ctnosti. Moje argumentace vychází z intepretace Platónových dialogů Prótagoras, Gorgias a Ústava, (...) se zřetelem k dialogům Politikos a Faidros. (shrink)

Recenzja książek: M. Heller, Wierzę, żeby rozumieć: w osobistej rozmowie o życiowych wyborach; rozmawiają Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek, Zbigniew Liana, Znak, Kraków 2016 oraz Heller M. Brotti G., Bóg i nauka: moje dwie drogi do jednego celu; Michał Heller w rozmowie z Giulio Brottim, tłum. Ewa Nicewicz-Staszowska, Copernicus Center Press, Kraków 2013.

Recenzja książek: M. Heller, Wierzę, żeby rozumieć: w osobistej rozmowie o życiowych wyborach; rozmawiają Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek, Zbigniew Liana, Znak, Kraków 2016 oraz Heller M. Brotti G., Bóg i nauka: moje dwie drogi do jednego celu; Michał Heller w rozmowie z Giulio Brottim, tłum. Ewa Nicewicz-Staszowska, Copernicus Center Press, Kraków 2013.

W swojej książce Tropy i uniwersalia: Badania ontologiczne zaproponowałem systematyczną i historyczną analizę problemu uniwersaliów. Odróżniłem trzy podstawowe pojęcia powszechników, rozumianych kolejno jako wspólne własności, wspólne aspekty i wspólne całości, a następnie zastosowałem je do szczegółowej analizy teorii Romana Ingardena, św. Tomasza z Akwinu i Georga Wilhelma Friedricha Hegla. W tym tekście przedstawiam założenia metodologiczne mojej pracy, przyjmowane przeze mnie rozumienie powszechników i główne rezultaty moich interpretacji. Następnie omawiam krótko dyskusje, jakie wywołała moja książka. Katarzyna Barska i Marek Piwowarczyk kwestionowali (...) moje odczytanie teorii Ingardena, a Tomasz Tiuryn i Michał Głowala krytykowali moją interpretację stanowiska św. Tomasza. Na koniec pokazuję, w jaki sposób Karol Kleczka ciekawie rozwinął interpretację pojęcia konkretnego powszechnika w ramach współczesnej teorii uprawdziwiania. (shrink)

Pár slov úvodem k dopisu, který poslal Pavel Tichý z University of Otago Pavlu Maternovi (který v té době ´pracoval´ na brněnské univerzitě bez možnosti učení a publikování). K dataci dopisu: Shoduji se s odhadem Dr. Raclavského, že jde patrně o r. 1975. Ti, kdo neprožili normalizaci, si těžko představí situaci. To nebylo tak, že můj přítel Tichý momentálně působí na Novém Zélandě a píše mi z momentálního zahraničního pobytu. Tichý byl emigrant, což mj. znamenalo, že žádnou z jeho odborných (...) statí nebylo možno u nás citovat, dále že dík faktu, o kterém každý věděl, že dopisy emigrantů jsou u nás na příslušných institucích otvírány, znamenala korespondence s emigrantem kádrovou skvrnu. O tom jsem tehdy nepřemýšlel, už proto, že četba Tichého dopisů byla nesmírně zajímavá. Byl jsem na shromažďování korespondence lajdák. Moje krátkozrakost zavinila, že se z této korespondence zachoval nepatrný zlomek. Dopis, který následuje, je ovšem obzvlášť zajímavý, a to z následujícího důvodu: Tichý měl už od šedesátých let – ještě v Československu – v hlavě zárodky svého přístupu k logice a logické analýze přirozeného jazyka (svědčí o tom jeho stati v tehdejším Filosofickém časopise, zejména stať „Smysl a procedura“ z r. 1968). Dopis, který zde uveřejňujeme, má však hodnotu historického dokumentu. Jde o první ´neformální´ formulaci jeho pojetí tzv. konstrukcí a jeho postoje k logice, což se postupně promítlo do systému Transparentní intenzionální logiky (TIL), vyloženého souvisle v monografii The Foundations of Frege´s Logic, vydané asi 13 let po tomto dopisu. Ze vzhledu dopisu je patrné, že byl psán na psacím stroji, což v těch letech bylo standardní. Musíme omluvit překlepy (ostatně to byl osobní dopis), pokud jde o nespisovnosti, vím, že Tichý ovládal češtinu velmi dobře, ale dával přednost psát přirozeně, blízko k hovorové češtině. Jistě připustíte, že jeho jazyk je zde velmi živý a že úpravy směrem ke spisovnému jazyku by narušily kouzlo bezprostřednosti a jistého emocionálního zaujetí, které z dopisu vyzařuje. Tichý posílal mně a Pavlovi Cmorejovi i nadále jednak osobní dopisy, jednak rukopisy svých statí, takže jsme měli výhodu být účastni procesu budování TIL, kterou oba (a dnes už nejenom my) pokládáme za podstatný přínos ke světové logice. --Pavel Materna. (shrink)

Często używa się wyrażenia „wchodzenie w byt'' zamiast np. „zmiana substancjalna" czy w ogóle powstawanie. Aby sprawdzić, czy to wyrażenie jest poprawne, trzeba zbadać, jak rozumie się w nim terminy składowe: „byt" i „wchodzenie". Dlatego artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej będziemy się starali określić, co rozumiemy przez „byt", w drugiej, co mamy na myśli, mówiąc o „wchodzeniu w byt". Kiedy w czasie pewnej dyskusji padło hasło tzw. ontologii dynamicznej, a jako koronny jej przykład podano „rzekę, do której (...) nie można dwa razy wstąpić", uznałem za konieczne zaprzeczyć nie tylko trafności przykładu, ale także zakwestionować bytowość rzeki. Uzasadniłem moje stanowisko tym, ze ruch nie jest zmianą, a więc nie nadaje się do ilustracji ontologii dynamicznej, rzeka zaś to zbiór bytów indywidualnych, mianowicie cząstek H2O i wielu innych, np. CO2, ograniczony warunkami zewnętrznymi. (shrink)

Często używa się wyrażenia „wchodzenie w byt'' zamiast np. „zmiana substancjalna" czy w ogóle powstawanie. Aby sprawdzić, czy to wyrażenie jest poprawne, trzeba zbadać, jak rozumie się w nim terminy składowe: „byt" i „wchodzenie". Dlatego artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej będziemy się starali określić, co rozumiemy przez „byt", w drugiej, co mamy na myśli, mówiąc o „wchodzeniu w byt". Kiedy w czasie pewnej dyskusji padło hasło tzw. ontologii dynamicznej, a jako koronny jej przykład podano „rzekę, do której (...) nie można dwa razy wstąpić", uznałem za konieczne zaprzeczyć nie tylko trafności przykładu, ale także zakwestionować bytowość rzeki. Uzasadniłem moje stanowisko tym, ze ruch nie jest zmianą, a więc nie nadaje się do ilustracji ontologii dynamicznej, rzeka zaś to zbiór bytów indywidualnych, mianowicie cząstek H2O i wielu innych, np. CO2, ograniczony warunkami zewnętrznymi. (shrink)